A'mak-ı Hayal(Hayal Derinlikleri)de Ahmet Hilmi Efendi, roman kahramanı Raci'nin şahsında felsefenin insanı gerçek mutluluğa ulaştıramayacağını ispat etmek istemiştir. O'nun için gerçek mutluluk Allah'a varmak ve âlemin mutlak yaratıcının yarattığı her ne varsa onunla eşit ve aynı olduğu "Vahdet-i Vücut" felsefesini ispat etmek istemiştir. Vahdet-i Vücut temelini teşkil eden mahlûkun Halik'te (âlemin yaratıcısında) olması ve Tanrı ve âlem arasında bir tevhidin bulunması görüşü İslamiyetten önce başlamıştır. Bunun ilk müdafileri Heraklietos ve Permenides'tir. Bunu ilk müdafileri Heraklietos ve Permenides'tir. Daha sonra Eflatun da bu görüşü işlemiş ve onun yolundan yürüyenler bunu geliştirmişlerdir. İslamiyetin zuhurundan sonra İlkçağ felsefesini inceleyen bir kısmı âlimler, bu felsefenin tesirinde kalmışlar ve bu görüşü müdafaa etmişlerdir. Bunu ispat için de Kur'an da kendilerine deliller ve kaynaklar aramışlardır. İslam'da bu görüşü dini yönden benimseyip açıklayan mutasavvıfların başında Hallac-ı Mansur, Nesimi, Zünnün-i Misri, Şebüsteri, Şeyh Attar, Muhiddin-i Arabi gelmektedir...

---